Προσπελάσεις (Views): 2561
Πακέτο: Α. ΠΟΛΛΕΣ ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ: Περιβαλλοντική Εκπαίδευση στο Δημοτικό Σχολείο

Ενότητα: Θάλασσα

Κεφάλαιο: Οργάνωση σε βιοκοινότητες και τροφικά πλέγματα

Οργάνωση σε βιοκοινότητες και τροφικά πλέγματα
 
Η παρουσία των οργανισμών στους διαφορετικούς βιοχώρους που διαμορφώνονται μέσα στο θαλάσσιο και το ευρύτερο περιβάλλον δεν είναι μία τυχαία συνάθροιση. Εκτός από την ανοχή του κάθε είδους στις συγκεκριμένες αβιοτικές συνθήκες, αυτό που τελικά φαίνεται ότι «δένει» και συνδέει το σύνολο των οργανισμών (βιοκοινότητα) ενός χώρου (οικοσυστήματος) μεταξύ τους, διαμορφώνοντας ένα δυναμικά μεταβαλλόμενο λειτουργικό σύνολο, είναι οι τροφικές σχέσεις. Οι τροφικές σχέσεις είναι σχέσεις εξάρτησης ενός είδους από ένα άλλο ή ομάδας ειδών από ένα ή και περισσότερα είδη και εμφανίζονται κυρίως ως σχέσεις θηρευτή - θηράματος. Μπορεί να είναι απλές και μονοσήμαντες, σχηματίζοντας τις τροφικές αλυσίδες ή, όπως συνηθέστερα συμβαίνει στο φυσικό περιβάλλον, πολύπλοκες και διαπλεκόμενες διαμορφώνοντας τα τροφικά πλέγματα που συχνά αναφέρονται και ως τροφικές πυραμίδες. Η γενική δομή που ισχύει για όλες τις τροφικές σχέσεις, απλές ή σύνθετες, είναι: παραγωγοί → καταναλωτές → αποικοδομητές, διαμορφώνοντας τα αντίστοιχα τροφικά επίπεδα. Στην αρχή κάθε τροφικής αλυσίδας ή στη βάση κάθε τροφικού πλέγματος υπάρχουν οι παραγωγοί, (που είναι τα φυτά για το θαλάσσιο περιβάλλον, το φυτοπλαγκτό για την πελαγική ζώνη και τα μακροφύκη για το βένθος), τα οποία παράγουν τη βιομάζα, μέσω της φωτοσύνθεσης δεσμεύοντας την ηλιακή ενέργεια. Μέρος της ενέργειας αυτής περνάει στους καταναλωτές πρώτης τάξης (φυτοφάγο ζωοπλαγκτό) οι οποίοι καταναλώνουν τα φυτά (φυτοπλαγκτό), στη συνέχεια στους καταναλωτές δεύτερης τάξης (σαρκοφάγο ζωοπλαγκτό) και τρίτης τάξης (ψάρια). Τα τροφικά επίπεδα μπορεί να ποικίλλουν, επιμηκύνοντας τις αλυσίδες π.χ. μικρά ψάρια → μεγάλα ψάρια → θαλασσοπούλια ή θηλαστικά.