Δυσμενείς επιπτώσεις από τη χρήση γεωργικών μηχανημάτων
Η επίδραση των καλλιεργητικών επεμβάσεων είναι μακροπρόθεσμα επιβλαβής στη δομή του εδάφους (βλ. Έδαφος) κυρίως για δυο λόγους:
(α) Ο καλύτερος αερισμός του επιφανειακού εδάφους που προκαλούν, επιταχύνει την οξείδωση της οργανικής ουσίας με συνέπεια τη μείωση της σταθερότητας των συσσωματωμάτων του εδάφους.
(β) Η συμπίεση του εδάφους από το βάρος των ελκυστήρων και των καλλιεργητικών μηχανημάτων μπορεί να σχηματίσει στο υπέδαφος (βάθος > 50-60 εκ.) ένα συμπιεσμένο στρώμα με συνέπεια τη μείωση του αερισμού, της υδατοπερατότητας και της διηθητικότητας του εδάφους. Επομένως, εσφαλμένες επιλογές στο είδος της καλλιεργητικής επέμβασης, το χρόνο και τον τρόπο εφαρμογής της, καθώς και η χρήση βαρέων μηχανημάτων μπορεί να έχει ως συνέπεια την υποβάθμιση της γονιμότητας του εδάφους.
Με τη χρήση των γεωργικών μηχανημάτων αποδεσμεύεται εργατικό δυναμικό από τον αγροτικό τομέα και έτσι παρατηρείται συρροή κόσμου στις πόλεις και, ακολούθως, συγκέντρωση της γεωργικής γης σε λιγότερα χέρια. Η εκμηχάνιση της γεωργίας αυξάνει την ενεργειακή εξάρτηση από τους μη ανανεώσιμους φυσικούς πόρους (π.χ. πετρέλαιο) και ταυτόχρονα εισάγει νέα πρότυπα γεωργικής παραγωγής που μπορούν να επιφέρουν αλλαγές στα κοινωνικά και πολιτιστικά χαρακτηριστικά ενός τόπου. Αυξάνει επίσης την εξάρτηση των αναπτυσσόμενων χωρών από τα πλούσια βιομηχανικά κράτη, αφού ελάχιστες είναι οι κατασκευάστριες χώρες και πολλαπλάσιες οι εισαγωγείς γεωργικών μηχανημάτων.
Η κατάσταση αυτή αποτυπώνεται σε έναν βαθμό στο Σχήμα 4, το οποίο παρουσιάζει τη διαχρονική εξέλιξη του αριθμού των τρακτέρ σε διάφορες χώρες. Πιο συγκεκριμένα, γίνεται φανερή η σταθεροποίηση ή μείωση του αριθμού των τρακτέρ που χρησιμοποιούνται σε ορισμένες ανεπτυγμένες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, η Γερμανία, η Γαλλία, ακόμα και η Ιαπωνία και η Ιταλία, μετά από τη ραγδαία αύξηση που καταγράφηκε κατά τις δεκαετίες 1960-1980. Ας σημειωθεί ότι σε αυτές τις χώρες αναπτύσσεται και η σχετική τεχνολογία. Αντίθετα στις αναπτυσσόμενες χώρες (διακεκομμένη γραμμή) καταγράφεται αθροιστικά τεράστια αύξηση του αριθμού των χρησιμοποιούμενων τρακτέρ. Ενώ το 1961, από το σύνολο των 11,3 εκατ. τρακτέρ που αξιοποιούνταν στην αγροτική παραγωγή σε παγκόσμιο επίπεδο, οι αναπτυσσόμενες χώρες χρησιμοποιούσαν τις 680 χιλιάδες, το 2003 από το σύνολο των 27 εκατ. οι αναπτυσσόμενες χώρες χρησιμοποιούσαν τα 8,4 εκατ. Στο ίδιο Σχήμα φαίνεται ότι ιδιαίτερα η Ινδία σημειώνει τεράστια αύξηση του αριθμού των τρακτέρ που χρησιμοποιεί, χωρίς να έχουν εμφανιστεί ακόμα σημάδια περιορισμού αυτού του δείκτη.
