Η εξέλιξη του ανθρώπινου γένους
Ο άνθρωπος δεν είναι τίποτ' άλλο παρά ένα ακόμη είδος οργανισμού ανάμεσα στις χιλιάδες που υπάρχουν στη Γη. Όλες οι ανθρώπινες φυλές ανήκουν στο είδος Σύγχρονος (ή σοφός) άνθρωπος (Homo Sapiens). Ο άνθρωπος ανήκει στα σπονδυλωτά, αφού έχει σπονδυλική στήλη, στα θηλαστικά, αφού θηλάζει τα νεογνά του, και στα πρωτεύοντα, αφού έχει τον αντίχειρα, το δάκτυλο που βρίσκεται απέναντι από τα υπόλοιπα δάκτυλα του ίδιου χεριού. Μεταξύ των πρωτευόντων περιλαμβάνονται επίσης σήμερα ο ουρακοτάγκος, ο γορίλας, ο χιμπαντζής και ο γίβωνας. Και τα είδη αυτά έχουν εξελιχθεί από κάποιο κοινό πρόγονο που είχαν με τον άνθρωπο.
Σχήμα 7
Εξέλιξη του ανθρώπινου γένους.
Πηγή: British Museum (τροποπ.)
Παλαιοανθρωπολογικές έρευνες που έγιναν στην ανατολική Αφρική, δείχνουν ότι οι ρίζες του γένους Homo δεν φτάνουν μόνο πριν 2 εκατ. χρόνια όπως θεωρούσαν παλαιότερα αλλά πριν από 4 εκατομμύρια.
Από πολιτιστική άποψη με τη λέξη «Άνθρωπος» θεωρούμε το ον εκείνο που κατασκευάζει εργαλεία και χρησιμοποιεί τη φωτιά. Από την ανατολική Αφρική, όπου πρωτοεμφανίστηκε, εξαπλώθηκε στην Ασία, στην Ευρώπη και, τελευταία, στην Αμερική.
Σχήμα 8
Εξέλιξη τον σώματος και της κρανιακής κοιλότητας του ανθρώπου.
Πηγή: British Museum, 1980 (τροποπ.)
Αυτό που παρατηρούμε στα διάφορα κρανία των πρωτευόντων είναι ότι διαδοχικά μειώνεται το μέγεθος των σιαγόνων και του ρύγχους, μειώνεται το μέγεθος των υπερόφρυων (πάνω από τα φρύδια) τόξων και αυξάνεται το μέτωπο, η προεξοχή της μύτης και ο χώρος του εγκεφάλου, από 500 κυβ. εκ. στον Proconsul (τον πιο εξελιγμένο πίθηκο) φτάνει τα 1500 κυβ. εκ. στον Homo Sapiens (σχήματα 7, 8).
Από την κατασκευή του πρώτου εργαλείου μέχρι την ανακάλυψη της γραφής πέρασαν περίπου 4 εκατ. χρόνια. Από την ανακάλυψη της γραφής μέχρι να πατήσουμε το φεγγάρι ή να αρχίσουμε να καταστρέφουμε τη Γη πέρασαν μόλις λίγες χιλιάδες χρόνια. Ο άνθρωπος έχει λογική σκέψη, έμπνευση, φαντασία και καλλιτεχνική ευαισθησία. Έχει όμως σεβασμό στο περιβάλλον και τους άλλους οργανισμούς; Αντιλαμβάνεται μέχρι πού μπορεί να επέμβει στο περιβάλλον, ή μήπως έχει μεθύσει από τον ενθουσιασμό της αναπτυξιακής του επιτυχίας;