Προσπελάσεις (Views): 5782

Πακέτο: Α. ΠΟΛΛΕΣ ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ: Περιβαλλοντική Εκπαίδευση στο Δημοτικό Σχολείο

Ενότητα: Δάσος

Κεφάλαιο: Δάσος & αέρας - άνεμοι

• Απαλλάσσει την ατμόσφαιρα από μεγάλες ποσότητες αιωρούμενων σωματιδίων (σκόνη), τα οποία συγκρατεί στο φύλλωμα, τα κλαδιά και το φλοιό των δέντρων. Για παράδειγμα, ένα στρέμμα δάσους από πεύκα μπορεί να συγκρατήσει 3,2 τόνους και ένα στρέμμα δάσους οξιάς 6,4 τόνους σκόνης (Ζάχαρης 2007). Επίσης, αναγκάζει τα στερεά σωματίδια να καθιζήσουν επειδή μειώνει την ταχύτητα του ανέμου, δρώντας ως ανεμοφράκτης.
• Αραιώνει τη συγκέντρωση του ρυπασμένου αέρα στα κατώτερα στρώματα, δημιουργώντας καθοδικά ρεύματα αέρα. Αυτό οφείλεται στο ότι η επιφάνεια της κομοστέγης του δάσους στη διάρκεια της νύχτας ψύχεται περισσότερο από την επιφάνεια του εδάφους.
• Προσροφά και συγκρατεί στην επιφάνεια του φυλλώματός του διάφορους ρύπους, όπως διοξείδιο του θείου. Ένα στρέμμα δάσους ερυθρελάτης προσροφά 25 κιλά διοξείδιο του θείου και άλλων οξειδίων, ενώ ένα στρέμμα δάσους λεύκης προσροφά μέχρι 19,3 κιλά (Ζάχαρης 2007).
• Εμπλουτίζει την ατμόσφαιρα με οξυγόνο, δεσμεύοντας ταυτόχρονα διοξείδιο του άνθρακα με τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης. Ένα στρέμμα δάσους δεσμεύει κάθε χρόνο περίπου 400 κιλά διοξείδιο του άνθρακα και τα μετατρέπει (με τη φωτοσύνθεση) σε περίπου 400 κιλά οξυγόνου, από τα οποία τα 150 κιλά καταναλώνονται για τις ανάγκες των φυτών και τα υπόλοιπα 250 κιλά αποδίδονται στην ατμόσφαιρα. Έτσι, ένα στρέμμα δάσους εξασφαλίζει την αναπνοή σε έναν άνθρωπο, με δεδομένο ότι ο άνθρωπος καταναλώνει 250 κιλά οξυγόνου το χρόνο (Ζάχαρης 2007). Η παραγωγή του δάσους σε οξυγόνο είναι σχεδόν δεκαπλάσια από οποιοδήποτε άλλο χερσαίο οικοσύστημα και συμβάλλει αποφασιστικά στη διατήρηση και την ισορροπία του κύκλου του οξυγόνου.
• Μειώνει τους θορύβους. Ζώνη δάσους από κωνοφόρα δέντρα που έχει πλάτος 30μ. μειώνει την ένταση του θορύβου κατά 5-6 decibels, ενώ σε ζώνη πλάτους 100μ. η μείωση της έντασης μπορεί να φθάσει και τα 30 decibels (Ζάχαρης 2007).

• Μειώνει την ένταση του φωτός και επιδρά στη σύνθεσή του, δημιουργώντας ένα ιδιαίτερο φωτοκλίμα. Η μείωση της έντασης είναι ανάλογη με το είδος των δέντρων και την πυκνότητά τους. Σε δάσος με πεύκα φτάνει το 50% ενώ σε δάσος με οξιές το 90%. Το φύλλωμα του δάσους απορροφά πιο πολύ την ερυθρά και λιγότερο την πράσινη ακτινοβολία, με αποτέλεσμα το φως στο δάσος να είναι πιο πλούσιο σε πράσινη ακτινοβολία κι έτσι πιο ευχάριστο και ξεκούραστο, με ηρεμιστική δράση (Ζάχαρης 2007).
• Μια άλλη σπουδαία ιδιότητα του δάσους είναι η άμβλυνση των ακραίων θερμοκρασιών, δηλ. η μείωση των μέγιστων και η αύξηση των ελάχιστων θερμοκρασιών. Αυτό συμβαίνει γιατί το δάσος με την κομοστέγη του αφενός εμποδίζει τη διαφυγή της γήινης ακτινοβολίας και αφετέρου συγκρατεί ένα μέρος από την ηλιακή ακτινοβολία. Έτσι το καλοκαίρι η θερμοκρασία στο δάσος μπορεί να είναι μικρότερη έως και 10 βαθμούς Κελσίου σε σχέση με αυτήν που επικρατεί εκτός δάσους.
• Το δάσος που βρίσκεται στην πορεία ενός ανέμου μπορεί να μειώσει την ταχύτητα και να αλλάξει τη δομή και την κατεύθυνση του ανέμου. Δηλαδή λειτουργεί ως ανεμοφράκτης και η ιδιότητά του αυτή είναι ιδιαίτερα ευεργετική και για το δάσος το ίδιο, αλλά και για τις γύρω περιοχές, τις οποίες προστατεύει από την καταστροφική μανία των δυνατών ανέμων. Σε απόσταση περίπου 150 μέτρων μέσα σε δάσος πεύκων η κίνηση του ανέμου σταματά τελείως, σε δάσος ελάτων η απόσταση φθάνει τα 120 μ. και σε δάσος ελάτης και ερυθρελάτης μόνο στα 40-50 μέτρα. Μετά από το δάσος, στην υπήνεμη πλευρά, η ένταση του ανέμου μειώνεται στο 12-15% της αρχικής (στο ύπαιθρο) σε απόσταση 400 περίπου μέτρων, δηλαδή περίπου σε απόσταση 15πλάσια του ύψους των δέντρων του δάσους (Ζάχαρης 2007). Βέβαια το δάσος παθαίνει και ζημίες από τους δυνατούς ανέμους και κυρίως στις άκρες του, τα λεγόμενα κράσπεδα, τα οποία είναι περισσότερο εκτεθειμένα στους ανέμους. Έτσι, από τους δυνατούς ανέμους προκαλούνται ανεμοθλασίες και ανεμορριψίες στα δέντρα και διάβρωση στο έδαφος, η λεγόμενη αιολική διάβρωση (βλ. Έδαφος).
• Τέλος, το δάσος επηρεάζει και την υγρασία του αέρα (ποσότητα των υδρατμών του ατμοσφαιρικού αέρα). Η αύξηση της υγρασίας του αέρα μέσα στο δάσος οφείλεται στη διαπνοή της δασικής βλάστησης και στην μικρότερη θερμοκρασία που επικρατεί σ' αυτό. Αξίζει να σημειωθεί ότι στη διάρκεια του καλοκαιριού η σχετική υγρασία στο δάσος είναι 5-8% μεγαλύτερη από αυτήν του υπαίθριου περιβάλλοντος, γεγονός που κάνει πιο ευχάριστη τη διαμονή μέσα σ' αυτό.