Οι προστατευόμενες περιοχές
Στην Ελλάδα οι πρώτες συζητήσεις για προστατευόμενες περιοχές ξεκίνησαν στη δεκαετία του 1930 και ήδη το 1938 είχαν ιδρυθεί οι δυο πρώτοι εθνικοί δρυμοί, του Ολύμπου και του Παρνασσού. Μέχρι σήμερα έχουν ανακηρυχτεί προστατευόμενες με διάφορα θεσμικά πλαίσια αρκετές περιοχές της Ελλάδας. Οι κατηγορίες των προστατευόμενων περιοχών που καλύπτονται από την ελληνική νομοθεσία είναι:
Εθνικοί Δρυμοί
Αισθητικά Δάση
Διατηρητέα Μνημεία της Φύσης
Εθνικά Πάρκα
Περιοχές Απόλυτης Προστασίας της Φύσης
Περιοχές Προστασίας της Φύσης
Προστατευόμενοι Φυσικοί Σχηματισμοί και Τοπία
Περιοχές Οικοανάπτυξης
Καταφύγια Άγριας Ζωής
Ελεγχόμενες κυνηγετικές περιοχές
Εκτροφεία θηραμάτων
Αντίστοιχα οι περιοχές που προστατεύονται σύμφωνα με την διεθνή νομοθεσία διακρίνονται στις εξής κατηγορίες:
Υγρότοποι Ramsar
Περιοχές του δικτύου Natura 2000 Ειδικά Προστατευόμενες Περιοχές σύμφωνα με τη Σύμβαση της Βαρκελώνης (Πρωτόκολλο 4)
Βιογενετικά Αποθέματα
Αποθέματα Βιόσφαιρας
Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς
Περιοχές στις οποίες έχει απονεμηθεί το Ευρωδίπλωμα
Πηγή αναλυτικών πληροφοριών για τις προστατευόμενες περιοχες: www.ekby.gr Θα πρέπει εδώ να διευκρινιστεί ότι η ύπαρξη διαφορετικών θεσμικών πλαισίων προστασίας οφείλεται σε διαφορετικές προσεγγίσεις και στόχους που έχουν καταγραφεί για την προστασία των βιοτόπων στο πέρασμα του χρόνου. Γι’ αυτό άλλωστε σήμερα υπάρχουν περιοχές που καλύπτονται από περισσότερα του ενός καθεστώτα προστασίας.
Η πιο σημαντική όμως προσπάθεια που έχει επιχειρηθεί σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η δημιουργία του Δικτύου Natura 2000. Η λογική αυτού του δικτύου συνδέεται με τη διαπίστωση ότι δεν αρκεί η προστασία μιας περιοχής για τη διατήρηση ορισμένων ειδών, και ιδιαίτερα των μεταναστευτικών. Έτσι η Ευρωπαϊκή Ένωση εξέδωσε την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ για τη ‘διατήρηση των φυσικών οικοτόπων και της άγριας πανίδας και χλωρίδας’. Βάσει αυτής της Οδηγίας δημιουργήθηκε το Δίκτυο Natura 2000, το οποίο σήμερα περιλαμβάνει τους προτεινόμενους ‘Τόπους Κοινοτικής Σημασίας – SCIs’, οι οποίοι μετά την εφαρμογή των αναγκαίων διαχειριστικών μέτρων ονομάζονται ‘Ειδικές Ζώνες Διατήρησης – SACs’. Στο ίδιο Δίκτυο εντάσσονται και οι ‘Ζώνες Ειδικής Προστασίας – SPAs’ οι οποίες ορίστηκαν με βάση την Οδηγία 79/409/ΕΟΚ για τη ‘διατήρηση των άγριων πουλιών’ (Κόκκορης κ.ά. 2005).
Η Ελλάδα έχει ενσωματώσει στο εθνικό δίκαιο την παραπάνω οδηγία και έχει συντάξει Εθνικό Κατάλογο περιοχών προς ένταξη στο Δίκτυο Natura 2000. Ο κατάλογος περιλαμβάνει 239 περιοχές SCI και 151 περιοχές SPA. Ορισμένες από τις περιοχές SCI αποτελούν μέρος ή σύνολο των περιοχών SPA. Η διαδικασία ένταξης των περιοχών στο Δίκτυο Natura 2000 είναι ιδιαίτερα επίπονη και σε ορισμένες περιπτώσεις έχει εγείρει κοινωνικές διαφωνίες και συγκρούσεις εξαιτίας αλληλοσυγκρουόμενων συμφερόντων σε τοπικό επίπεδο. Η ολοκλήρωση όμως της διαδικασίας αυτής εκτιμάται ότι θα βάλει σε νέα βάση το θεσμικό πλαίσιο προστασίας της βιοποικιλότητας στη χώρα μας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ
Εθνικοί Δρυμοί Ολύμπου Πάρνηθας Σαμαριάς Παρνασσού Βίκου-Αώου Σουνίου Αίνου Πίνδου Πρεσπών Οίτης
| Εθνικά Πάρκα Εθνικό Υγροτοπικό Πάρκο Δέλτα Έβρου Εθνικό Πάρκο Υγροτόπου Λίμνης Κερκίνης και της ευρύτερης περιοχής του Εθνικό Πάρκο Δαδιάς - Λευκίμμης – Σουφλίου Εθνικό Πάρκο Λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου - Αιτωλικού, κάτω ρου και εκβολών ποταμών Αχελώου και Ευήνου και νήσων Εχινάδων Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων των λιμνών Κορώνειας - Βόλβης και των Μακεδονικών Τεμπών Εθνικό Πάρκο Σχινιά - Μαραθώνα Αττικής Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου - Βορείων Σποράδων
| Αισθητικά Δάση Φοινικόδασος Βάι Λασιθίου Δάσος Καισαριανής Αττικής Κοιλάδας Τεμπών Λάρισας Αγ. Γεωργίου – Καραϊσκάκη Καρδίτσας Δάσος Πευκιάς Ξυλοκάστρου Κορινθίας Περιαστικό Δάσος Ιωαννίνων Προστατευόμενη περιοχή Λεκανών Απορροής Πανεπιστημίου Πατρών Δάσος Φαρσάλων Λάρισας Δάσος Στενής Εύβοιας Δρυοδάσος Μογγοστού Κορινθίας Δασικό Σύμπλεγμα Όσσας Λάρισας Παραλιακό Δάσος Νικοπόλεως Μύτικα Πρέβεζας Δάση Νήσου Σκιάθου Μαγνησίας Στενά Νέστου Καβάλας – Ξάνθης Δάσος Εθνικής Ανεξαρτησίας Καλαβρύτων Αχαϊας Περιαστικό δάσος Τιθορέας Φθιώτιδας Δάση Αμυγδαλέων Καβάλας Δάσος Λόφων Κάστρου και Αηλιά Τρικάλων Δρυοδάσος Κουρί – Αλμυρού Μαγνησίας
|
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΔΙΕΘΝΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ
Υγρότοποι Ramsar Δέλτα Έβρου Λίμνη Βιστονίδα, Πόρτο-Λάγος, Λίμνη Ισμαρίδα και παρακείμενες λιμνοθάλασσες Δέλτα Νέστου και παρακείμενες λιμνοθάλασσες Λίμνες Βόλβη και Κορώνεια Τεχνητή λίμνη Κερκίνη Δέλτα Αξιού, Λουδία, Αλιάκμονα Λίμνη Μικρή Πρέσπα Κόλπος Αμβρακικού Λιμνοθάλασσες Μεσολογγίου Λιμνοθάλασσες Κοτυχίου
| Σύμβαση Βαρκελώνης Αισθητικό Δάσος Νικοπόλεως – Μύτικα Αισθητικό Δάσος Πευκιάς Ξυλοκάστρου Εθνικός Δρυμός Σαμαριάς (πυρήνας) Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου και Βορείων Σποράδων Απολιθωμένο Δάσος της Λέσβου Αισθητικό Δάσος Νήσου Σκιάθου Εθνικός Δρυμός Σουνίου Αισθητικό Δάσος Βάι Αμβρακικός Κόλπος
| Βιογενετικά Αποθέματα Φυσικό Μνημείο Δάσους Λεσινίου Εθνικός Δρυμός Πίνδου (πυρήνας) Παρθένο Δάσος Κεντρικής Ροδόπης Παρθένο Δάσος Παρανεστίου Φυσικό Μνημείο Μικτού Δάσους Κυπαρισσίου Έμπωνα Ρόδου Κόλπος Λαγανά Φυσικό Μνημείο Μικτού Δάσους Γράμμου Εθνικός Δρυμός Αίνου (πυρήνας) Αισθητικό Δάσος Κουρί - Αλμυρού Φυσικό Μνημείο Δάσους Αείφυλλων Πλατάνων Νήσου Σαπιέντζα Φυσικό Μνημείο Δάσους Οξιάς στην Τσίχλα -Χαϊντού Ξάνθης Φυσικό Μνημείο Μικτού Δάσους Αλμωπίας Αριδαίας Εθνικός Δρυμός Ολύμπου (πυρήνας) Εθνικός Δρυμός Οίτης (πυρήνας) Εθνικός Δρυμός Πρεσπών (Δάσος Κέδρων) Εθνικός Δρυμός Σαμαριάς
|