Ο ΛΥΚΟΣ
Το ζώο
Θυμίζει μεγάλο σκύλο με μακριά όμως πόδια. Χρώμα σε διάφορες γαιώδεις αποχρώσεις, διαφέρει από ζώο σε ζώο. Όρθιος στα πίσω πόδια φτάνει το ύψος ενός ανθρώπου, αλλά το βάρος του δεν ξεπερνάει τα 40 κιλά (το θηλυκό είναι μικρότερο). Οι λύκοι των βόρειων χωρών είναι μεγαλύτεροι από αυτούς της Μεσογείου
Η θέση του στον κόσμο
Ο κυριότερος κυνηγός μεγάλων θηλαστικών στο βόρειο ημισφαίριο. Ένας ανειδίκευτος κυνηγός που μαθαίνει να κυνηγάει όποιο ζώο βρίσκει σε αφθονία, γι' αυτό και προσαρμόζεται εύκολα σε κάθε τόπο και σε κάθε θήραμα.
Προσαρμογές
Τα μεγάλα φυτοφάγα, όπως τα ελάφια, δεν βρίσκονται κάθε μέρα, τρέχουν γρήγορα και δύσκολα πεθαίνουν. Για το κυνήγι τους, ο λύκος χρειάστηκε να αποκτήσει:
Γρήγορα πόδια, που τρέχουν 30 χμ. κάθε νύχτα, βδομάδες ολόκληρες.
Εξαιρετική όσφρηση, που αντιλαμβάνεται όχι μόνο αν πέρασε θήραμα από το μονοπάτι, αλλά και αν ήταν γέρικο, άρρωστο ή τρομαγμένο.
Μεγάλα δόντια και δυνατά σαγόνια, που θανατώνουν γρήγορα το θήραμα προκαλώντας του ακατάσχετη αιμορραγία.
Σιδερένιο στομάχι, που αντέχει να μείνει άδειο μια βδομάδα και έπειτα να γεμίσει με 8-10 κιλά κρέας.
Εκφραστική γλώσσα από ήχους και γκριμάτσες, που του επιτρέπει να επικοινωνεί με τους συντρόφους του στο κυνήγι.
Ο λύκος σαν κυνηγός
Για να πετύχει στο κυνήγι ζώων που ζυγίζουν δέκα φορές περισσότερο από τον ίδιο, ο λύκος χρειάστηκε να συνεργαστεί, να κυνηγήσει σε αγέλες. Η αγέλη σπάνια ξεπερνάει τα 10 άτομα, γιατί και το μεγαλύτερο θήραμα δεν μπορεί να θρέψει περισσότερους λύκους.
Τροφή του λύκου είναι κάθε ζώο που μπορεί να πιάσει, αρκεί να μην είναι πολύ επικίνδυνο ούτε πολύ μικρό. Ζώο περίεργο, έχει πάντα τα μάτια του ανοιχτά για καθετί καινούριο που δείχνει να τρώγεται. Στη Μεσόγειο, που τα μεγάλα θηράματα έχουν σχεδόν χαθεί, στράφηκε στα γιδοπρόβατα και τα σκουπίδια των χωριών.
Κάθε αγέλη κατέχει μια επικράτεια, ένα τόπο όπου κυνηγάει και μεγαλώνει τα μικρά της. Η επικράτεια δεν μπορεί να θρέψει και δεύτερη αγέλη, γι' αυτό και οι «ιδιοκτήτες» την οριοθετούν με τη μυρωδιά τους, αφήνοντας τα κόπρανα και τα ούρα τους σε στρατηγικά περάσματα, για να κρατήσουν μακριά τους ξένους.
Ο λύκος σαν οικογενειάρχης
Όταν ένας λύκος γίνει δύο χρονών αφήνει την αγέλη και ψάχνει να βρει ταίρι (στο οποίο μένει πιστός στην υπόλοιπη ζωή του) και δική του επικράτεια για να ζήσει. Εννιά στα δέκα λυκάκια που γεννιούνται πεθαίνουν χωρίς να βρουν ούτε το ένα ούτε το άλλο.
Η αγέλη είναι στην πραγματικότητα μια οικογένεια, ένα ζευγάρι λύκων μαζί με τα λυκάκια που γεννήθηκαν φέτος και ίσως τα προηγούμενα δυο χρόνια. Συγγενείς έρχονται μερικές φορές να μείνουν μαζί τους.
Στην αγέλη οι τσακωμοί είναι σπάνιοι. Οι λύκοι είναι από τα πιο κοινωνικά ζώα στον κόσμο και επικοινωνούν με μια πολύ εξελιγμένη «γλώσσα» που περιλαμβάνει ήχους, μυρωδιές, εκφράσεις του προσώπου, στάσεις του σώματος και της ουράς. Πολύ επιθετικός όταν συναντήσει ξένους, ο λύκος, είναι μέσα στην οικογένεια εντυπωσιακά στοργικός και παιχνιδιάρης, υπομένοντας το τσαλαπάτημα των μικρών που παίζουν, ανταλλάσσοντας χάδια και τρέφοντας τους αδύναμους με τροφή που βγάζει από το στομάχι του.
Ο λύκος, ανταγωνιστής και σύμμαχος του ανθρώπου
Οι προγονοί μας μοιράζονταν με τους λύκους τον ίδιο τρόπο ζωής. Κυνηγούσαν σε μικρές οικογενειακές ομάδες τα ίδια είδη ζώων στους ίδιους ανοιχτούς βιότοπους, επικοινωνούσαν με ήχους και γκριμάτσες, φρόντιζαν τα μικρά και τους αρρώστους.
Είναι λοιπόν απλή σύμπτωση που ο άνθρωπος, από τα τόσα σαρκοφάγα που υπάρχουν στον κόσμο, εξημέρωσε (πριν 12.000 χρόνια περίπου) τον σκύλο, άμεσο απόγονο του λύκου, με τον οποίο μπορούσε να συνεργαστεί αφού είχε τις ίδιες συνήθειες και επικοινωνούσε με τον ίδιο τρόπο; Και είναι περίεργο που, μόλις άρχισε να κυριαρχεί, βρήκε στον λύκο έναν επικίνδυνο ανταγωνιστή και προσπάθησε με κάθε τρόπο να τον εξαλείψει;
Ο κυνηγημένος λύκος
Η συστηματική καταδίωξη από τον άνθρωπο επέφερε την εξαφάνιση του λύκου από την κεντρική Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, σε διάστημα δύο αιώνων. Στην Ελλάδα απομένουν σήμερα μερικές εκατοντάδες λύκοι με αβέβαιο μέλλον. Από τη νότια Ελλάδα χάθηκαν μέσα στα τελευταία 50 χρόνια.
Όσο κι αν φαίνεται παράξενο, ο λύκος δεν χάνεται επειδή τον σκοτώνουμε αλλά επειδή του στερούμε τον τόπο και την τροφή. Ο κατακερματισμός βουνών και κοιλάδων από πολλούς δρόμους, η μείωση των θηραμάτων (ζαρκάδι, λαγός, πέρδικα) από το υπερβολικό κυνήγι και η εγκατάλειψη της παραδοσιακής ορεινής κτηνοτροφίας, είναι οι αιτίες που ο λύκος θα απομείνει μόνο στα παραμύθια.