Τεύχος 3 (48)

της σύνταξης

  • Η συζήτηση που ξεκίνησε στο 6ο Συνέδριο της ΠΕΕΚΠΕ, για τη σχέση των Φυσικών Επιστημών με την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, συνεχίζεται και σε αυτό το τεύχος, με το άρθρο της Βασιλικής Παπαδημητρίου: Κοινωνική διάσταση στις Φυσικές Επιστήμες του σχολείου και Περιβαλλοντική Εκπαίδευση”. Στο άρθρο αναδεικνύεται και επιβεβαιώνεται μέσα από την προσέγγιση των αναλυτικών προγραμμάτων (STS), των δικτύων, καθώς επίσης και των συζητήσεων και των αντιπαραθέσεων που αναπτύχτηκαν  από τη δεκαετία του 80 και μέχρι σήμερα, η ανάγ

Άρθρα με κρίση

  • Η σύνδεση της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΠΕ) με τις παραδοσιακές Φυσικές Επιστήμες (ΦΕ) του σχολείου, που δίνουν έμφαση στην απόκτηση ακαδημαϊκού χαρακτήρα γνώσης, υπήρξε αντικείμενο συζήτησης καθώς θεωρήθηκε ότι η σύνδεση αυτή ενέχει τον κίνδυνο υποβάθμισής της και προαγωγής μιας τεχνοκρατικής θεώρησης για τις σχέσεις του ανθρώπου με το περιβάλλον. Από το τέλος της δεκαετίας του ’80 σε παγκόσμιο επίπεδο, με επίκεντρο την ανταπόκριση της εκπαίδευσης στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται, επιχειρείται η αναμόρφωση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων που αφορούν μεταξύ των άλλων και αυτά των ΦΕ. Στα νέα προγράμματα κυρίαρχη φαίνεται να είναι η τάση σύνδεσης της επιστημονικής γνώσης με κοινωνικά θέματα μεταξύ των οποίων φυσικά συμπεριλαμβάνονται και τα περιβαλλοντικά. Για το λόγο αυτό, παρουσιάζει ενδιαφέρον η διερεύνηση των προοπτικών σύνδεσης της ΠΕ με τις ΦΕ στο πλαίσιο των νέων τάσεων προκειμένου να αναδειχτούν εκείνες οι δυνατότητες που θα αποβούν αμοιβαία ωφέλιμες και για τα δυο πεδία.
  • Το Βραβείο Αειφόρου Σχολείου είναι ένας θεσμός με τη μορφή διαγωνισμού μεταξύ σχολείων, για την αλλαγή προς ένα αειφόρο σχολείο. Τελεί υπό την αιγίδα του ΥΠΑΙ.Θ.Π.Α. Στηρίζεται σε 40 πρωτότυπους «δείκτες αειφόρου σχολείου» χωρισμένους σε τρεις τομείς (Παιδαγωγικό, Κοινωνικό/Οργανωσιακό, Περιβαλλοντικό). Κάθε δείκτης υποδηλώνει ορισμένες δράσεις εκ μέρους των εκπαιδευτικών και των μαθητών. Στο τέλος της σχολικής χρονιάς το σχολείο εισάγει για κάθε δείκτη μια τιμή (με βάση τις δράσεις που έχει αναπτύξει) και το άθροισμα αυτών των τιμών δίνει την τελική βαθμολογία του σχολείου με την οποία γίνεται η κατάταξη και η βράβευση. Τα σχολεία παίρνουν μέρος στον πανελλήνιο διαγωνισμό προαιρετικά και στην εργασία αυτή εξετάζουμε τη συμμετοχή μαθητών και εκπαιδευτικών στο σχολικό πρόγραμμα δράσης του Βραβείου Αειφόρου Σχολείου, σε σχέση με τον τύπο και τη βαθμίδα του σχολείου.
  • Πολλές από τις μεθοδολογίες της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Π.Ε.), όπως τα σχέδια εργασίας (μέθοδος project), έλκουν την καταγωγή τους από το προοδευτικό παιδαγωγικό κίνημα των αρχών του 20ου αιώνα. Στην Ελλάδα κυριότεροι εκπρόσωποι αυτού του κινήματος υπήρξαν ο Αλέξανδρος Δελμούζος και ο Μίλτος Κουντουράς. Η επαφή με τη φύση, οι περίπατοι και οι εκδρομές ήταν στοιχεία στα οποία έδιναν ιδιαίτερη έμφαση και μπορούν να θεωρηθούν πρωτόλειες μορφές Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Ωστόσο, το έργο τους δεν έχει βρει ολοκλήρωση στο ελληνικό σχολείο μέχρι σήμερα. Όχι μόνο η συνάφεια με τη δουλειά που γίνεται σήμερα στα προγράμματα Π.Ε. δεν έχει αναγνωριστεί, αλλά και η δημοκρατική συμμετοχή των μαθητών και των μαθητριών στις εκπαιδευτικές, διοικητικές και θεσμικές διαδικασίες, η λειτουργία του σχολείου ως μια δημοκρατική κοινότητα, δεν μπόρεσαν να βρουν τρόπο εφαρμογής στις σχολικές συνθήκες που παραμένουν στεγνές, περιοριστικές και αποστειρωμένες. Η επανασύνδεση με τις παραδόσεις του ελληνικού προοδευτικού παιδαγωγικού κινήματος μπορεί να προσδώσει στην Π.Ε. όχι μόνο ιστορικό βάθος και τοπικά δοκιμασμένα παραδείγματα, αλλά να βελτιώσει τις πρακτικές της και να αναδείξει το πλήρες δυναμικό που αυτή μπορεί να λάβει, με όλες τις ριζοσπαστικές εκδοχές.
  • Στην παρούσα εργασία αρχικά γίνεται μια σύντομη παρουσίαση των κυριότερων διαστάσεων της υφιστάμενης κρίσης αλλά και των βασικών αρχών της Κριτικής Παιδαγωγικής και της Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία ώστε να διαφανούν τα κοινά τους στοιχεία και να αναδειχτεί η επικαιρότητα τους στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης. Στη συνέχεια, η ένταξη των θέσεων και των πρακτικών των κριτικών παιδαγωγών στην εκπαίδευση μέσα από μια κριτική θεώρηση/αποτίμηση αποτελεί σημαντική πλευρά της εργασίας, προκειμένου αυτή να λειτουργήσει αναστοχαστικά για κάθε ενδιαφερόμενο εκπαιδευτικό στην ιδιαίτερα κρίσιμη εποχή που διανύουμε. Τέλος, επιλέγονται και παρατίθενται αποσπάσματα του λόγου του Freire, ως του σημαντικότερου εκπρόσωπου της Κριτικής Παιδαγωγικής, εν είδει προβληματισμών που ενέχουν προτάσεις.

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση στο σχολείο

Κ.Π.Ε. και κέντρα δια βίου μάθησης

Περιβάλλον και Κοινωνία

Τ.Π.Ε και Περιβαλλοντική Εκπαίδευση

Βιβλιοπαρουσίαση

Ενημέρωση

  • Η απόφαση της διοργάνωσης ημερίδας στην Κωνσταντινούπολη, στο Ζωγράφειο Λύκειο το 2009 ξεκίνησε από τη διάθεση να γίνει γνωστή η Περιβαλλοντική Αγωγή στα σχολεία της ομογένειας αφ΄ ενός, αλλά και αφ΄ ετέρου, να εξασφαλιστεί η ηθική συνδρομή της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου στο όλο «εγχείρημα», προκειμένου, να προκύψει στους συμμετέχοντες εκπαιδευτικούς η ευκαιρία να «κοινωνήσουν» τις ιδέες του, τη γνώση του, την τοποθέτησή του πάνω στο περιβαλλοντικό ζήτημα! Έτσι απευθυνθήκαμε στην Παναγιότητα του και εκθέσαμε τον προβληματισμό μας, αιτούμενοι παράλληλα να τεθεί υπό την αιγίδα του ‘’ημερίδα’’ με θέμα, που αφορούσε στην περιβαλλοντική εκπαίδευση. Υπογραμμίσαμε λοιπόν πως το ξεκίνημά μας, ως δασκάλων, έγινε σε μια κοινωνία πιο εξωστρεφή, πιο αισιόδοξη, ανοιχτή στις προκλήσεις της εποχής της.
  • Το ΕΝΟ είναι ένα παγκόσμιας εμβέλειας περιβαλλοντικό και πολιτιστικό πρόγραμμα, που έχει ως σκοπό να αφυπνίσει την περιβαλλοντική συνείδηση κυρίως των νέων, αλλά και μεγαλύτερων σε ηλικία ανθρώπων. Έδρα του είναι η Φιλανδία και υποστηρίζεται από το Φιλανδικό υπουργείο παιδείας και από τα Η.Ε. Ιδρυτής του είναι ο Mika Vanhannen, Φιλανδός δάσκαλος.

    Μέλη του είναι 149 χώρες και 13.000 σχολεία από όλο τον πλανήτη, ο αριθμός των οποίων  αυξάνεται καθημερινά.

Ενημέρωση από τα Παραρτήματα