|
|
Δάσος
Έτος:
1995
Επιστημονικός Υπεύθυνος:
Ευγενία Φλογαΐτη
Συγγραφή:
Ευαγγελία Μέρτζιου (Επικαιροποίηση 2008: Κώστας Γαβριλάκης & Γεωργία Λιαράκου)
Το δάσος αποτελεί ένα ιδιαίτερο οικοσύστημα λόγω της υψηλής αξίας της βιοποικιλότητάς του και των ιδιαίτερων συνθηκών που διαμορφώνει στην ευρύτερη περιοχή όπου βρίσκεται. Στο κείμενο αυτό παρουσιάζεται η εξάπλωση των δασών στην επιφάνεια της γης, η λειτουργία του δασικού οικοσυστήματος και οι ρυθμιστικές ικανότητες που διαθέτει σε σχέση με τον αέρα, το νερό και το έδαφος. Εξετάζεται, επιπλέον, ο ρόλος του δάσους στην κοινωνία και την οικονομία, η σημασία της διαχείρισης του οικοσυστήματος καθώς και οι κίνδυνοι που το απειλούν. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στα ελληνικά δάση.
Δείτε τα υπο-Κεφάλαια και τις Δραστηριότητες του Κεφαλαίου
|
|
|
Έδαφος
Έτος:
1995
Επιστημονικός Υπεύθυνος:
Ευγενία Φλογαΐτη
Συγγραφή:
Παρασκευή Βασάλα (Επικαιροποίηση 2008: Κώστας Γαβριλάκης & Γεωργία Λιαράκου)
Το έδαφος αποτελεί μια πολυδιάστατη έννοια και ταυτόχρονα ένα σύνθετο φυσικό-βιολογικό σύστημα. Γι’ αυτόν το λόγο, το κείμενο ξεκινά με μια ανάλυση των βασικών χαρακτηριστικών του εδάφους, της σύστασής του και του τρόπου σχηματισμού του. Στη συνέχεια παρουσιάζεται συνοπτικά η κατανομή και ο ρόλος των οργανισμών που ζουν και αναπτύσσονται στο έδαφος, ώστε να γίνει κατανοητή η σημασία τους. Εκτενής αναφορά γίνεται στους τρόπους υποβάθμισης του εδάφους και επισημαίνεται ο καθοριστικός ρόλος του ανθρώπου και η αξία της περιβαλλοντικής διαχείρισης.
Δείτε τα υπο-Κεφάλαια και τις Δραστηριότητες του Κεφαλαίου
|
|
|
Αέρας
Έτος:
1995
Επιστημονικός Υπεύθυνος:
Ευγενία Φλογαΐτη
Συγγραφή:
Αλέξανδρος Γεωργόπουλος (Επικαιροποίηση 2008: Κώστας Γαβριλάκης & Γεωργία Λιαράκου)
Σε αυτό το κείμενο επιχειρείται μια ολοκληρωμένη προσέγγιση της ατμόσφαιρας, δηλαδή της σύστασης, της δομής, των βασικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει εξαιτίας της ρύπανσης, αλλά και των μέτρων για την καταπολέμηση της τελευταίας. Ένα μέρος του κειμένου αφιερώνεται στις πηγές ρύπανσης και στους βασικούς ρύπους, για τους οποίους παρουσιάζονται στοιχεία από την ελληνική πραγματικότητα. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ανάλυση τριών παγκόσμιων περιβαλλοντικών ζητημάτων: της όξινης βροχής, της «τρύπας του όζοντος» και του φαινομένου του θερμοκηπίου.
Δείτε τα υπο-Κεφάλαια και τις Δραστηριότητες του Κεφαλαίου
|
|
|
Απειλούμενα είδη
Έτος:
1995
Επιστημονικός Υπεύθυνος:
Ευγενία Φλογαΐτη
Συγγραφή:
Τριαντάφυλλος Αδαµακόπουλος, Εταιρεία για τη Μελέτη & Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας, Άννα Κρεµέζη-Μαργαριτούλη, Πηνελόπη Ματσούκα, Βασίλης Χατζηρβασάνης (Επικαιροποίηση 2008: Κώστας Γαβριλάκης & Γεωργία Λιαράκου)
Το ζήτημα που πραγματεύεται αυτό το κείμενο είναι η μείωση της βιοποικιλότητας. Αρχικά αναλύεται η έννοια της βιοποικιλότητας και η κατανομή των ειδών σε διάφορα οικοσυστήματα. Στη συνέχεια παρουσιάζεται η διαχρονική εξέλιξη της βιοποικιλότητας σε επίπεδο πλανήτη και εξετάζονται οι βασικοί παράγοντες που ευθύνονται για τη μείωσή της. Γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στο ελληνικό περιβάλλον και στη λογική που πρέπει να διέπει την προστασία της φύσης. Ένα μεγάλο μέρος του κειμένου αφιερώνεται στην παρουσίαση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και των κινδύνων που αντιμετωπίζουν ορισμένα απειλούμενα είδη που συναντώνται στην Ελλάδα, όπως η καφέ αρκούδα, το αγριόγιδο, ο λύκος, οι γύπες, η θαλάσσια χελώνα κ.ά.
Δείτε τα υπο-Κεφάλαια και τις Δραστηριότητες του Κεφαλαίου
|
|
|
Κλιματική Αλλαγή
Έτος:
1995
Επιστημονικός Υπεύθυνος:
Ευγενία Φλογαΐτη
Συγγραφή:
Αλέξανδρος Γεωργόπουλος (Επικαιροποίηση 2008: Κώστας Γαβριλάκης & Γεωργία Λιαράκου)
Κατά τις τελευταίες δεκαετίες, η διεθνής κοινότητα έχει αρχίσει να βιώνει τα αποτελέσματα της υποβάθμισης του περιβάλλοντος σε παγκόσμιο επίπεδο. Η έννοια ‘κλιματική αλλαγή’ συνοψίζει με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο τη διάσταση ενός από τα σημαντικότερα σύγχρονα προβλήματα του πλανήτη. Στο κείμενο αυτό παρουσιάζεται το ‘φαινόμενο του θερμοκηπίου’, η λειτουργία του οποίου, σε συνδυασμό με την ατμοσφαιρική ρύπανση από ανθρώπινες και φυσικές αιτίες, ευθύνεται για την κλιματική αλλαγή.
Δείτε τα υπο-Κεφάλαια και τις Δραστηριότητες του Κεφαλαίου
|
|
|
Νερό
Έτος:
1995
Επιστημονικός Υπεύθυνος:
Ευγενία Φλογαΐτη
Συγγραφή:
Ειρήνη Κουγέα-Μπεοπούλου (Επικαιροποίηση 2008: Κώστας Γαβριλάκης & Γεωργία Λιαράκου)
Το νερό, ως ένα από τα βασικά συστατικά της ζωής, μελετάται σε αυτό το κείμενο μέσα από διάφορες οπτικές γωνίες. Πρώτα απ’ όλα, παρουσιάζονται οι γενικές του ιδιότητες, πώς δημιουργείται, πώς κατανέμεται στη γη και ποιος είναι ο κύκλος του στη φύση. Ωστόσο εκείνο που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, και γι’ αυτό εξετάζεται στη συνέχεια, είναι ο ρόλος του στην ανάπτυξη των ανθρώπινων κοινωνιών και πως οι σύγχρονες κοινωνίες το διαχειρίζονται. Ο τρόπος διαχείρισής του ευθύνεται για την επάρκεια και την ποιότητά του. Από αυτή την οπτική, αναλύονται τα κυριότερα προβλήματα που συνδέονται σήμερα με το νερό στην Ελλάδα και διεθνώς. Τέλος, συνοψίζονται ορισμένες μέθοδοι και προτάσεις για την ορθολογική διαχείριση του.
Δείτε τα υπο-Κεφάλαια και τις Δραστηριότητες του Κεφαλαίου
|
|
|
Θάλασσα
Έτος:
1995
Επιστημονικός Υπεύθυνος:
Ευγενία Φλογαΐτη
Συγγραφή:
Παναγιώτης Παναγιωτίδης (Επικαιροποίηση 2008: Κώστας Γαβριλάκης & Γεωργία Λιαράκου)
Το κείμενο αυτό περιλαμβάνει τρεις ευρύτερες ενότητες. Η πρώτη αναφέρεται στα φυσικά, χημικά και γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά του θαλάσσιου νερού και του πυθμένα. Η δεύτερη ενότητα εστιάζεται στους οργανισμούς της θάλασσας, στις τροφικές σχέσεις που αναπτύσσονται και στις ιδιαίτερες συνθήκες (αβιοτικοί παράγοντες) που καθορίζουν τη ζωή στο θαλάσσιο οικοσύστημα. Τέλος, στην τρίτη ενότητα αναλύονται οι επιδράσεις του ανθρώπου στη θαλάσσια ζωή, και κυρίως οι μορφές ρύπανσης της θάλασσας και οι παρεμβάσεις στις παράκτιες περιοχές.
Δείτε τα υπο-Κεφάλαια και τις Δραστηριότητες του Κεφαλαίου
|
|
|
Αγροοικοσυστήματα: Από την παραγωγή στην κατανάλωση
Έτος:
1995
Επιστημονικός Υπεύθυνος:
Ευγενία Φλογαΐτη
Συγγραφή:
Κωνσταντίνος Μπουγιούρης (Επικαιροποίηση 2008: Κώστας Γαβριλάκης & Γεωργία Λιαράκου)
Σε αυτό το κείμενο ιχνηλατείται η εξέλιξη των αγροτικών οικοσυστημάτων (ή αγροοικοσυστημάτων) από την εποχή που ο άνθρωπος άρχισε να αξιοποιεί τη γη μέχρι σήμερα. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην «πράσινη επανάσταση» και στις συνέπειες που έχει η βιομηχανοποιημένη γεωργία στα σύγχρονα αγροοικοσυστήματα και στις ανθρώπινες κοινωνίες. Η χρήση των λιπασμάτων, των φαρμάκων, των γεωργικών μηχανημάτων, της βιοτεχνολογίας, καθώς επίσης η υπερκατανάλωση ενέργειας είναι μερικοί παράγοντες που εξετάζονται. Ως αντιστάθμισμα των αρνητικών επιπτώσεων, παρουσιάζεται η βιώσιμη ανάπτυξη της γεωργίας και ιδιαίτερα η οργανική γεωργία.
Δείτε τα υπο-Κεφάλαια και τις Δραστηριότητες του Κεφαλαίου
|
|
|
Επιφανειακά Νερά: Υγρότοποι - Ποτάμια - Λίμνες
Έτος:
1995
Επιστημονικός Υπεύθυνος:
Ευγενία Φλογαΐτη
Συγγραφή:
Βαρβάρα Μοντεσάντου (Επικαιροποίηση 2008: Κώστας Γαβριλάκης & Γεωργία Λιαράκου)
Στο κείμενο αυτό παρουσιάζονται τα βασικά χαρακτηριστικά και οι λειτουργίες των υγροτόπων, των ποταμών και των λιμνών. Σε αυτό το πλαίσιο εξετάζεται ο ρόλος του ανθρώπου και δίνονται παραδείγματα από παρεμβάσεις που έχουν ως συνέπεια την υποβάθμιση ή την εξάντληση των αποθεμάτων επιφανειακών νερών.
Δείτε τα υπο-Κεφάλαια και τις Δραστηριότητες του Κεφαλαίου
|
|
|
Η ζωή στη Γη
Έτος:
1995
Επιστημονικός Υπεύθυνος:
Ευγενία Φλογαΐτη
Συγγραφή:
Άννα Κρεμέζη-Μαργαριτούλη
Εδώ επιχειρείται η ανάδειξη της διαχρονικής εξέλιξης της ζωής στον πλανήτη Γη. Στην αρχή σταχυολογούνται βασικές αναφορές στη Γη μέσα από τη μυθολογία και την Παλαιά Διαθήκη. Στη συνέχεια παρουσιάζεται η θέση του πλανήτη στο ηλιακό μας σύστημα και αναλύονται τα βασικά γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά της Γης. Η εμφάνιση της ζωής στη Γη και η εξέλιξή της μέσα από τις διαδικασίες της προσαρμογής και της φυσικής επιλογής αναλύονται στο πλαίσιο των γεωλογικών αιώνων. Ειδική αναφορά γίνεται τόσο στην εξέλιξη του ελλαδικού χώρου όσο και στην εξέλιξη του ανθρώπινου είδους πάνω στον πλανήτη.
Δείτε τα υπο-Κεφάλαια και τις Δραστηριότητες του Κεφαλαίου
|
|
|
Εισαγωγή
Έτος:
1995
Επιστημονικός Υπεύθυνος:
Ευγενία Φλογαΐτη
Συγγραφή:
Ευγενία Φλογαΐτη, Ευαγγελία Μέρτζιου (Επικαιροποίηση 2008: Κώστας Γαβριλάκης & Γεωργία Λιαράκου)
Αυτό το κείμενο προσπαθεί αρχικά να εισάγει τον εκπαιδευτικό στη φιλοσοφία, τη δομή και τον τρόπο χρήσης του εκπαιδευτικού πακέτου. Αμέσως μετά παρουσιάζονται οι στόχοι, οι ορισμοί, οι διαστάσεις και οι κατευθυντήριες αρχές της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, ενώ σκιαγραφείται και η διαχρονική εξέλιξη του πεδίου από τη γένεσή του μέχρι σήμερα. Η Εισαγωγή συνοδεύεται από ένα γλωσσάρι βασικών περιβαλλοντικών όρων και από μια λίστα των μεγαλύτερων περιβαλλοντικών μη κυβερνητικών οργανώσεων της χώρας μας.
Δείτε τα υπο-Κεφάλαια και τις Δραστηριότητες του Κεφαλαίου
|